Dwa pytania do dorosłego:
- Co chcesz zmienić w zachowaniu dziecka?
- Jakimi motywami chciałbyś, aby kierowało się dziecko,
kiedy zachowuje się tak, jak od niego oczekujesz?
KARY:
- mają na celu kontrolę zachowania zamiast nauczania,
- pokazują, jak wykorzystać władzę jako sposób rozwiązywania problemów,
- to formy robienia czegoś dziecku i za dziecko, zamiast robienia czegoś razem z nim,
- nie zachęcają dziecka do uczenia się z własnego wnętrza ani do uczenia się, jak wspólnie rozwiązywać problemy,
- odwracają uwagę dziecka od prawdziwych problemów (dziecko staje się bardziej zainteresowane uniknięciem kary niż uczeniem się wewnętrznej wartości właściwej decyzji),
- źle wpływają na relacje dorosłego z dzieckiem (a relacje są najważniejszym narzędziem wpływania dorosłego na rozwój dziecka).
REZULTATY STOSOWANIA KAR
4 „R” KARY ROZŻALENIE („Dorosłym nie można ufać.”, „To nie fair.”)REWANŻ/ZEMSTA („Zemszczę się.”, „Ja Ci jeszcze pokażę!”)REBELIA/BUNT („Zrobię im na złość.”, „Udowodnię, że nie mają nade mną władzy.”, „A masz!”) REJTERADA – wycofanie („Jestem złą osobą.”) lub – przebiegłość („Następnym razem nie dam się złapać.”) |
NAGRODY:
- mają na celu kontrolę zachowania zamiast nauczania,
- pokazują, jak wykorzystać władzę jako sposób rozwiązywania problemów,
- to formy robienia czegoś dziecku i za dziecko, zamiast robienia czegoś razem z nim,
- nie zachęcają dziecka do uczenia się z własnego wnętrza ani do uczenia się, jak wspólnie rozwiązywać problemy,
- odwracają uwagę dziecka od prawdziwych problemów (dziecko staje się bardziej zainteresowane otrzymaniem nagrody niż uczeniem się wewnętrznej wartości właściwej decyzji)
REZULTATY STOSOWANIA NAGRÓD
- Ostatecznie przestają być skuteczne. Dziecko traci zainteresowanie pracą na nagrodę albo może pożądać atrakcyjniejszych (większych, lepszych) nagród.
- Nie pomogą dziecku rozwinąć chęci do wykonywanych zadań i działań, jeżeli nie ma za nie „zapłaty”.
- Uczą egocentryzmu. Dziecko uczy się myśleć o korzyściach („Co z tego będę miał?”), zamiast robić coś po prostu dlatego, że warto to zrobić.
- Zniechęcają, bo zależą od zakończenia zadania sukcesem. Brak nagrody, kiedy brak sukcesu, zamienia ją w karę, ponieważ z perspektywy dziecka zostało ono pozbawione czegoś, co mu obiecano.
- Podkopują wewnętrzną motywację. Dziecko nie ma możliwości rozwinięcia w sobie zainteresowania czynnością samą w sobie lub polubienia jej. Pamiętaj, że autentyczny wkład w pracę jest fundamentem poczucia odpowiedzialności i możliwości (przynależności i znaczenia).
- Odbierają wartość i degradują działanie, ponieważ pokazują nagrodę jako bardziej istotną.
- Zaburzają poczucie własnej wartości. Tworzą zależność od aprobaty innej osoby zamiast sumiennej oceny własnych działań przez dziecko.
4 „P” SKUPIENIA NA ROZWIĄZANIU PROPORCJONALNEPOWIĄZANEPEŁNE SZACUNKUPOMOCNE |
Zamiast na karach i konsekwencjach skup się na znajdowaniu rozwiązań z dzieckiem!
Rozwiązuj problemy wspólnie.
Dziel się swoją radością ze wspólnej pracy.
Unikaj przedstawiania codziennych zadań jako ciężaru.
Zawieraj umowy i konsekwentnie je egzekwuj.
Zachęcaj dziecko do współodpowiedzialności za funkcjonowanie rodziny/grupy, przydzielając mu prace do wykonania.
Nauczaj i organizuj spotkania/narady rodzinne.
„Jestem dzieckiem i chcę po prostu przynależeć.”
Pamiętasz?
„Dziecko zachowuje się lepiej, kiedy czuje się lepiej”.
Bibliografia:
- J. Nelsen: „Pozytywna Dyscyplina”, CoJaNaTo, Warszawa 2015
- J. Nelsen, L. Lott, S. Glenn: „Pozytywna Dyscyplina w klasie”, Pozytywna Rodzina, Milanówek 2015
- J. Nelsen, Ed.D., L. Lott, M.A.: „Pozytywna Dyscyplina dla nastolatków”, Pozytywna Dyscyplina, Warszawa 2018
- J. Nelsen:, Ch. Erwin, R.A. Duffy: „Pozytywna Dyscyplina dla przedszkolaków”, Pozytywna Dyscyplina, Pozytywna Dyscyplina, Warszawa 2018
- J. Nelsen:, Ch. Erwin, R.A. Duffy: „Pozytywna Dyscyplina. Pierwsze 3 lata życia”, Pozytywna Dyscyplina, Milanówek 2019
- J. Nelsen:, S. Foster, A. Raphel: „Pozytywna Dyscyplina dla dzieci ze specjalnymi potrzebami”, Pozytywna Dyscyplina, Warszawa 2019
- J. Nelsen, L. Lott, S. Glenn: „Pozytywna Dyscyplina od A do Z. 1001 rozwiązań na codzienne wyzwania rodzicielskie”, Pozytywna Dyscyplina, Warszawa 2020